تفاوت IQ و EQ چیست؟
در اوایل قرن بیستم، یک ابزار رسمی برای اندازه گیری میزان هوش افراد به عنوان “تست آی کیو “یا “بهره ی هوشی” تولید شد. اما در سال های اخیر یک نظریه جدید ارائه شده است که بر EQ یا هوش احساسی (هیجانی) افراد تمرکز می کند. بحث های بسیار زیادی حول رابطه، شباهت ها و تفاوت EQ و IQ وجود دارد.اگر می خواهیم بدانیم کدام یک بتعث موفقیت ما در زندگی میشود باید آنها را بهتر بشناسیم.
تعریف: IQ
intelligence quotient یا هوش شناختی مستقیما به کارهای فکری مانند توانایی یادگیری و همچنین درک و کاربرد اطلاعات در مجموعه مهارت ها مربوط می شود. از دیگر مشخصات آی‌کیو باید اشاره کرد که، از زمانی که کودکی به دنیا می‌آید؛ ثابت است و نمی‌توان آن را تغییر داد. مگر در مواردی خاص. مانند تصادف و از بین رفتن حافظه.
همانطور که از نام آی‌کیو نیز مشخص است، به شناخت و یادگیری افراد بر می‌گردد. هر چقدر که آی‌کیو فردی بیشتر باشد، راحت تر مطالب مختلف را می‌آموزد و در ابعاد مختلف زندگی مانند: تحصیل، کار کردن، رانندگی و … موفق تر است.
برای آی کیو طبقه بندی های مختلفی وجود دارد که از ۷۰ تا ۱۳۰ است. ۷۰ پایین ترین بهره هوشی بوده و ۱۳۰ به معنای نابغه بودن فرد است.
تعریف EQ :
EQ مخفف کلمه EMOTIONAL QUOTIENT است که به معنی هوش هیجانیست. هوش هیجانی به هیجانات و احساسات ما مربوط میشود و اگر بخواهیم تعریفی از آن ارائه کنیم باید بگوییم که، توانایی برقراری ارتباط با دیگر افراد، درک احساسات و عواطف خود و دیگران، برقراری تعادل بین احساسات و منطق و توانایی نمایش عکس العمل درست در موقعیت‌های حساس می باشد.
هوش هیجانی اکتسابیست و می‌توانید با افزایش اطلاعات در حوزه روانشناسی و شناخت خود، به این مهارت دست یابید. بسیاری از افراد معتقدند که هوش هیجانی در برابر هوش شناختی از اهمیت بالاتری برخوردار است.
افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند، دارای مهارت خودآگاهی بالایی بوده و از احساسات و حالات خود و دیگران آگاهی مناسبی داشته و برخوردها و رفتارهای خود را بر این اساس تنظیم می نمایند. از این رو در روابط اجتماعی، هوش هیجانی که لازمه موفقیت در کسب و کار و محیط های کاری است، بشدت به کمک افراد می آید.
مهارت های تشکیل دهنده EQ:
- خود آگاهی : توانايی شناسايی دقيق هيجان‌های خود و آگاهی از آنها به هنگام توليد. همچنین کنترل تمايلات خود در نحوه واکنش به اوضاع و افراد مختلف را نيز شامل میشود. فردی که از هوش هيجانی بالايی برخوردار است، نسبت به احساسات خود، آگاهی بی‌واسطه و بدون وقفه دارد.
- خود مدیریتی: بتوانيد واکنش‌های هيجانی خود را در مقابل همه مردم و شرايط مختلف کنترل کنيد.
- آگاهی اجتماعی: به اين معناست که طرز تفکر و احساسات ديگران را درک می‌کنيد، حتی زمانی که خودتان همان احساسات يا تفکرات را نداريد و اين همان همدلی است.
- مدیریت رابطه: توانايی در به کارگيری «آگاهی از هيجانات ديگران» به منظور موفقيت در کنترل و مديريت تعامل‌ها، همچنين اين توانايی، ارتباط واضح با شرايط و کنترل موثر تعارض‌های دشوار را شامل میشود.
روش های تقویت EQ :
برای تقویت هوش هیجانی روش های مختلفی وجود دارد که می‌توانید با به کارگیری آنها احساسات خود و دیگران را بهتر شناخته و مدیریت کنید و در مقابل رفتارهای دیگران، عکس العمل‌های بالغانه تر و حرفه ای تری از خود نشان دهید.
تعدادی از این روش ها در زیر شرح داده میشود:
- به رفتارهای دیگران و عکس العمل‌های خود توجه کنید: هر چه در رفتار و کردار خود و دیگران دقیق تر شوید، شناخت بیشتری پیدا می‌کنید و کمتر اشتباه خواهید کرد. اعتماد به نفس شما بیشتر میشود و ساده تر می‌توانید در موقعیت‌های مختلف خود را کنترل کنید.
- عوامل تحریک کننده احساسات خود را بشناسید: موارد مختلفی وجود دارند که احساسات مختلف (نفرت، حسادت، شادی، غم و …) ما را تحریک می‌کنند. حتما این موارد را به طور دقیق بشناسید و سعی کنید کمتر خود را در معرض آنها قرار دهید. در مواقعی که در این شرایط قرار میگیرید باید بتوانید با استفاده از تکنیک‌های مختلف احساسات خود را مدیریت کنید.
- زبان بدن:زبان بدن در هوش هیجانی بسیار مهم است. حتما زبان بدن خود را تقویت کنید و همینطور سعی کنید با تمرین متوجه شوید که زبان بدن افراد در حالات مختلف چه احساسی را نشان می‌دهد؟ این کار به شما در افزایش هوش هیجانی کمک بسیاری خواهد کرد.
- خوب گوش کنید، ببینید و تحلیل کنید: برای یک عکس العمل مناسب باید ابتدا به درستی متوجه شویم که طرف مقابل از ما چه می‌خواهد. برای درست متوجه شدن باید خوب سخنان طرف مقابل را بشنویم و متوجه درخواست او بشویم.
- ارتباطات خود را گسترش بدهید: با افراد مختلف از فرهنگ‌ها و موقعیت‌های مختلف، ارتباط برقرار کنید. هر چه با افراد بیشتری در ارتباط باشید، تجربه و مهارت شما در شناخت احساسات دیگران افزایش می‌یابد.
- سعی کنید انتقاد پذیر باشد: همیشه یک سری از اخلاق و رفتار های ما وجود دارد که خودمان متوجه اشتباه بودن آن نمی‌شویم. بنابراین نیاز داریم تا از زبان دیگران بشنویم و بتوانیم آن را اصلاح کنیم. انتقاد پذیر بودن را تمرین کنید تا هر روز بیشتر از روز قبل رشد کنید.
- سفر کنید: شما در سفر با مکان‌ها، موقعیت‌ها و افراد متفاوتی آشنا می‌شوید که همین مسئله یک روش عالی برای درک و شناخت احساسات دیگران است.
امیدوارم با مطالعه این مقاله، تفاوت EQ و IQ را به خوبی متوجه شده باشید و جهت توسعه این توانایی فردی گام هایی ارزشمند بردارید.